My, Unia Izb Łaby i Odry, zrzeszająca polskie, czeskie i niemieckie izby gospodarcze z obszaru dorzecza Łaby i Odry, oceniamy rozwój sytuacji w ostatnich dwóch dekadach w polsko-niemiecko-czeskim regionie pogranicza jako wyjątkowo pozytywny.
1 maja 2004 roku po raz ostatni zostały podniesione szlabany we Frankfurcie nad Odrą na moście granicznym przez Odrę, ale także na trójstyku w pobliżu Zittau nad Nysą, zanim Polska i Czechy stały się członkami Unii Europejskiej.
Otwarte granice ułatwiły ważne spotkania i przyjaźnie między mieszkańcami naszych krajów oraz zapewniły ożywioną wymianę idei, towarów, usług, a później także pracowników.
Unia Izb Łaby i Odry (KEO) została założona w 2000 roku w celu wspierania przystąpienia i integracji Polski i Czech z Unią Europejską, a w szczególności transgranicznej współpracy gospodarczej. Ważnymi priorytetami działalności KEO były i są: transgraniczna wymiana informacji, rozwój transgranicznej infrastruktury transportowej (kolejowej, drogowej, szlaków wodnych) oraz wspieranie akceptacji społeczeństwa dla współpracy transgranicznej i rozwoju gospodarczego w całym regionie jako siły napędowej miejsc pracy, dobrobytu i jakości życia.
Z perspektywy KEO integrowanie się regionów przygranicznych i związanych z nimi obszarów gospodarczych jest wielką korzyścią dla całej Europy, a jednocześnie tutaj krystalizują się bezpośrednio wyzwania i problemy. Przez wiele dziesięcioleci wszystkim trzem państwom infrastruktura transportowa w bezpośrednich regionach przygranicznych z sąsiadami nie leżała na sercu, zbyt duża była obawa, że coś może się jeszcze zmienić w ładzie powojennym.
Dziś często to właśnie te połączenia stanowią wąskie gardła transeuropejskich korytarzy transportowych, na czym cierpią nie tylko regionalne, ale i ponadregionalne łańcuchy dostaw i transport w gospodarce.
Pomimo trudności powiązania i współpraca między firmami, uczelniami wyższymi i samorządami terytorialnymi były z powodzeniem rozszerzane ponad granicami i wykorzystane zostały różne atuty lokalizacji. Udało się rozwinąć wspólny rynek pracy i między innymi poprzez oferty turystyczne przyczynić się do zrozumienia i zbliżenia ludzi z sąsiednich krajów.
Jednocześnie jednak ostatnie lata pokazały również jak wrażliwa jest współpraca transgraniczna, czy to poprzez zawirowania spowodowane kryzysem pandemicznym, napięcia wynikające z różnych stanowisk politycznych, czy też obecnie konsekwencje kontroli granicznych między krajami.
Ponadto wiele wyzwań społecznych i politycznych (Europejski Zielony Ład, transformacja gospodarki, niedobór wykwalifikowanych pracowników, zagrożenie militarne) można rozwiązać tylko wspólnie.
KEO wzywa nasze trzy państwa, aby nie osłabiały wysiłków na rzecz rozbudowy transgranicznej infrastruktury transportowej, integracji regionów i współpracy transgranicznej, oraz podtrzymywały dialog ze sobą, nawet w przypadku różnic stanowisk politycznych.
KEO wspiera formy współpracy trójstronnej – jej wzorem są między innymi Euroregiony i międzynarodowe komisje ochrony Odry i Łaby (MKOO / MKOŁ).
5 kwietnia 2024 r., Frankfurt nad Odrą